W dzisiejszym wpisie pozwolę sobie opisać moje wrażenia po kilkumiesięcznym korzystaniu z usługi NordVPN korzystając z mobilnego łącza LTE sieci Play. Kilka miesięcy temu szukając i porównując oferty różnych firm oferujących usługi tego typu nie znalazłem w polskim Internecie zbyt wielu opinii na temat tego typu usług, a jeśli w ogóle, to nie zawierały one wszystkich informacji których poszukiwałem. Ostatecznie sam przetestowałem w praktyce 4 różnych dostawców VPN korzystając z oferowanych okresów próbnych, decydując się na zakup rocznego abonamentu w NordVPN.

Wstęp

NordVPN to usługa pozwalająca na bezpieczne korzystanie z Internetu za pośrednictwem wirtualnej sieci prywatnej, czyli specjalnie utworzonego, szyfrowanego tunelu pomiędzy naszym komputerem, routerem lub urządzeniem mobilnym a wybranym serwerem VPN.
Oznacza to, że cały nasz ruch internetowy nie jest kierowany bezpośrednio do serwera docelowego, ale najpierw w formie zaszyfrowanej, uniemożliwiającej podsłuch trafia do serwera pośredniczącego, przez który przesyłany jest do miejsca z którym chcemy się połączyć. Kluczową kwestią jest zmiana naszego adresu IP, które będzie widoczne jako adres IP serwera VPN. W tym miejscu więc już można dostrzec jedną z podstawowych wad tego typu połączeń: dodatkowy serwer pośredniczący wprowadza do transmisji dodatkowe opóźnienia, tym większe im dalej od naszej trasy znajduje się wybrany przez nas serwer, w praktyce jednak wybierając serwery lokalne opóźnienia te są bardzo niewielkie, rzędu kilkunastu milisekund. O wszystkich wadach i zaletach korzystania z VPN wspomnę jednak nieco później, najpierw jednak wspomnę trochę o samym dostawcy usługi.

Wybierając dostawcę usługi tego typu można kierować się różnymi aspektami, w moim przypadku jednak decyzją która przeważyła na korzyść NordVPN była przede wszystkim naprawdę przystępna cena (przy płatności z góry za cały rok), duża liczba serwerów w europie oraz możliwość łatwej konfiguracji w routerach dzięki gotowym plikom konfiguracyjnym. Nie bez znaczenia także była sam charakter firmy, która dynamicznie się rozwija, dość często powiększając liczbę serwerów oraz poprawiając jakość usług, co można zweryfikować sprawdzając archiwum ich oficjalnego Bloga czy też konta na Twitterze.  Możliwość rezygnacji w ciągu 3 dni także była istotna.

Do czego to potrzebne

Powodów dla których warto łączyć się za pomocą VPN jest naprawdę całkiem sporo a liczba użytkowników którzy korzystają z tego typu usług rośnie w bardzo szybkim tempie, co można choćby zaobserwować po ilości firm świadczących tego typu usługi oraz rosnącej liczbie serwerów. Głównym powodem takiego stanu rzeczy są coraz większe ograniczenia w dostępnie do różnych zasobów internetowych, nakładane przez władze lokalne czy też samych dostawców usług, głównie z powodów ograniczeń licencyjnych lub prawnych, ale są także inne aspekty jak bezpieczeństwo czy ochrona przed tzw. copyright trollingiem. Lista najpopularniejszych zastosowań i zalet korzystania z VPN:

1. Dostęp do ograniczonych terytorialnie stron i usług internetowych. Korzystając z VPN możemy korzystać z takich usług jak Hulu, Pandora, Zatto i setek jak nie tysięcy innych, z których w Polsce korzystać nie możemy lub też mają dla naszego kraju mniej atrakcyjną ofertę (Netflix?) Bez trudu także obejrzymy wszystkie filmy na Youtube, które z jakiegoś względu nie są dostępne dla Polaków.
2. Obejście problemów z zablokowanymi przez dostawców portami, brakiem zewnętrznego IP, firewallem i innego rodzaju ograniczeniami, które są powszechnie spotykane w sieciach mobilnych HSPA/LTE oraz u niektórych mniejszych dostawców.
3. Ochrona prywatności i anonimowość w sieci. Cyfrowa inwigilacja postępuje i chociaż nie odczuwamy tego na co dzień, to każda nasza internetowa aktywność jest monitorowana i archiwizowana, operatorzy są zobowiązani do przechowywania ogromnej liczby metadanych związanych z naszymi poczynaniami w Internecie. Łącząc się poprzez VPN sprawiamy, że śledzenie naszych poczynań staje się co najmniej o wiele trudniejsze. Ukrywając nasz prawdziwy adres IP utrudniamy także zbieranie danych statystycznych i lokalizacyjnych.
4. QoS, DPI itp. Często się zdarza, że nasi dostawcy Internetu stosują mniej lub bardziej widoczne zabiegi, których zadaniem jest zmniejszenie obciążenia sieci, ustawiając odpowiedni priorytet dla różnych usług czy też kompresując przesyłane dane. Taką wymuszoną kompresję danych do niedawna stosowała sieć Orange w niektórych ofertach. Transmisja przesyłana szyfrowanym tunelem uniemożliwia jej modyfikowanie oraz analizę, dzięki czemu w pewnych przypadkach możemy uzyskać poprawę szybkości pobierania plików czy transmisji video jeżeli operator w jakiś sposób je limituje.
5. Korzystanie z sieci P2P – NordVPN zezwala na transmisję za pomocą P2P na wybranych serwerach, uzyskujemy także dostęp do niektórych internetowych katalogów plików torrent, do których dostęp został zablokowany przez władze lub operatorów. NordVPN zapewnia również, że nie gromadzi żadnych logów z naszej aktywności i chociaż do każdych deklaracji tego typu warto podchodzić z rezerwą, to jak dotąd nie ma żadnych wiarygodnych informacji które podważałyby te zapewnienia.
6. Ochrona transmisji w sieciach publicznych. Wiele osób nie do końca zdaje sobie sprawę, jak dużo różnych zagrożeń wiąże się z korzystaniem z sieci za pośrednictwem publicznych, niezabezpieczonych sieci Wi-Fi w kinie, hotelu, kawiarni albo stacji benzynowej i innych miejscach publicznych. Podsłuchiwanie nieszyfrowanej transmisji czy też podmiana treści wbrew pozorom nie są dla hakerów żadnym problemem i mogą przysporzyć nam wiele kłopotów. Korzystając z zaufanego dostawcy VPN możemy w każdym takim miejscu czuć się niemal jak u siebie w domu, ponieważ cała transmisja od naszego urządzenia do serwera VPN płynie silnie zaszyfrowanym tunelem.
7. Pobieranie plików z darmowych serwisów hostingowych. Jeżeli zdarza się wam pobierać pliki z hostingów oferujących darmowe pobieranie z limitami, dzięki VPN możemy ominąć ograniczenia w ilości jednocześnie pobieranych plików (np. tworząc listę serwerów proxy w JDownloader 2) oraz limitów pobieranych danych lub plików na dobę lub godzinę.
8. Z VPN warto również korzystać jeśli udostępniamy publiczny dostęp do Internetu w naszej kawiarni lub innym punkcie usługowym, nawet jeżeli logujemy aktywność oraz dane klientów, pośrednictwo VPN może zaoszczędzić nam wiele godzin straconego czasu na wyjaśnianiu ew. nadużyć dokonanych przez gości.

Co oferuje NordVPN?

W chwili pisania tego tekstu dostępnych jest już 456 serwerów w ponad 28 państwach na całym świecie, z czego najwięcej w USA oraz Niemczech. Niemal każdy serwer pozwala na łączenie za pomocą VPN z wykorzystaniem technologii PPTP, L2TP OpenVPN TCP lub UDP oraz  Socks5. Każdy serwer NordVPN jest jednocześnie serwerem Proxy na porcie 80, co umożliwia nam dodatkowo łatwą zmianę naszego adresu IP wykorzystując ustawienia najpopularniejszych programów i przeglądarek, chyba warto tu zaznaczyć, że samo połączenie za pośrednictwem serwera Proxy nie zapewnia nam szyfrowanego tunelu i nie chroni w pełni naszej prywatności, ale zmienia nasz adres IP i w związku z tym pozwala ominąć blokady wielu usług. Poniżej pełna lista możliwości serwisu:

Kilkaset szybkich serwerów rozmieszczonych na całym świecie

Brak limitu transferu – możemy ściągać i wysyłać dowolną ilość danych. Oczywiście w ramach ew. limitu u naszego operatora.

Podwójne szyfrowanie transmisji za pomocą silnego algorytmu 2048-bit SSL (Openvpn) / AES-256-CBC (L2TP/IPSec)

Obsługa do sześciu urządzeń połączonych w tym samym czasie (w zależności od technologii w jakiej się łączymy)

Obsługę transmisji P2P (Na wybranych serwerach)

Brak logów – NordVPN zapewnia, że nie gromadzi żadnych danych związanych z aktywnością swoich użytkowników. Siedziba firmy znajduje się w Panamie, co może sprzyjać ochronie prywatności użytkowników. Więcej na temat zapewnień firmy o ochronie można poczytać także w corocznym zestawieniu serwisu Torrentfreak, ale zasadniczo wszystkie odpowiedzi sprowadzają się o zapewnień iż firma nie gromadzi żadnych danych na temat aktywności użytkowników i nie wyda ich nawet jeśli otrzyma nakaz sądowy, gdyż po prostu ich nie posiada.

Serwery specjalne: O wysokiej wydajności do transmisji o charakterze multimedialnym, Z ochroną przed atakami DDoS, Z dedykowanym IP, Podwójny VPN (transmisja przechodzi przez dwa serwery znajdujące się w różnych państwach), VPN z wyjściem sieci TOR.

Łatwa konfiguracja, pliki konfiguracyjne dla OpenVPN, PPTP i L2TP na różnych platformach, tutoriale oraz schematy konfiguracji dla wielu różnych platform i systemów oraz dedykowane aplikacje dla Windows, iOS oraz Android (obecnie w fazie testów). Jest nawet specjalny poradnik w jaki sposób obejść tzw. wielki chiński firewall, czyli za pomocą VPN obejść internetową cenzurę w Chinach.

Strona przedstawiająca aktualny stan oraz obciążenie serwerów (tu mała uwaga – jeśli widzimy że serwer ma niemal zerowe obciążenie, najczęściej oznacza to jego awarię lub problemy z poprawnym działaniem)

Własne serwery DNS z ochroną przed ujawnieniem prawdziwego adresu IP

Wyłącznik bezpieczeństwa – korzystając z oficjalnej aplikacji możemy zdefiniować która aplikacja ma zostać wyłączona w przypadku rozłączenia z serwerem VPN.

Na stronie znajdziemy również inne mniej lub bardziej przydatne dodatki takie jak np. przesyłanie „tajnych notatek” które po przeczytaniu ulegają samozniszczeniu.

Szybkość i opóźnienia w praktyce

Połączenie poprzez VPN zawsze będzie wiązało się z zmniejszeniem prędkości i zwiększeniem opóźnienia. Aby jednak były one odczuwalne w jak najmniejszym stopniu należy wziąć pod uwagę trzy istotne elementy:

1. TCP czy UDP: Korzystając z NordVPN możemy łączyć się przy pomocy jednego z dwóch rodzajów transmisji TCP lub UDP. Podstawowa różnica między nimi jest taka, że TCP zapewnia nam kontrolę transmisji i gwarancję integralności przesyłanych danych, niestety kosztem wydajności, transmisji TCP korzystamy zazwyczaj do przesyłania dokumentów oraz plików. UDP nie oferuje tych rzeczy i jest dzięki temu dużo wydajniejszy, przez co wykorzystywany jest wszędzie tam, gdzie integralność transmisji mam mniejsze znaczenie, np. w transmisjach strumieniowych. Tyle uproszczonej teorii, a teraz przejdźmy do praktyki. Jeżeli zamierzamy łączyć się za pomocą Openvpn, powinniśmy zawsze wybierać transmisję UDP. Openvpn posiada bowiem własne mechanizmy kontroli transmisji, a wybór TCP będzie wiązał się z wyraźnym spadkiem prędkości transmisji. W moim przypadku przy wyborze transmisji UDP prędkość transmisji poprzez serwer VPN była najczęściej ok. 5-10% niższa niż rzeczywista prędkość łącza (bez VPN). W przypadku wyboru TCP, było to nawet 50% wolniej.
2. Wydajność szyfrowania i deszyfrowania: Jak już wspominałem wcześniej, transmisje VPN są szyfrowane, czyli wszystkie dane które oraz wysyłamy muszą być na bieżąco szyfrowane, a te które odbieramy deszyfrowane przez urządzenie pełniące rolę klienta VPN. Oznacza to w praktyce mniej więcej tyle, że urządzenie to musi być na tyle wydajne, aby było zdolne wykonywać tę czynność bez opóźnień. Nie musimy się o to martwić jeżeli rolę klienta pełni komputer stacjonarny lub laptop, ale jeżeli planujemy wykorzystać do tego np router z OpenWRT, tani komputer przemysłowy lub smartfon, musimy liczyć się z możliwymi ograniczeniami prędkości. Przykładowo, router Tp-Link WR703n z OpenWRT ograniczy nam maksymalną prędkość transferu do ok. 5-8Mb/s a Raspberry Pi do 15-20Mb/s.
3. Wybór serwera: To raczej najbardziej oczywista sprawa, jeżeli wybierzemy serwer z państwa oddalonego od nas o tysiące kilometrów, to nie ma szans aby nie odczuć wyraźnego wydłużenia czasów odpowiedzi i nawiązywania komunikacji. NordVPN posiada bardzo dużo serwerów w Europie w pobliżu naszych granic, aktualnie mamy do dyspozycji także jeden w Polsce.

Jak wyglądają realne prędkości serwerów NordVPN? Różnie, wszystko zależy od konkretnego serwera, odległości od miejsca z którego się łączymy i czasami od pory dnia. Generalnie rzecz biorąc, jako że posiadam łącze Play LTE osiągające w mojej lokalizacji max 30-35Mb/s, mogę powiedzieć tylko tyle, że łącząc się przez OpenVPN w trybie UDP można w takim przypadku najczęściej można osiągnąć bardzo zbliżone prędkości, zazwyczaj niższe o 1-3Mb/s. Ale oczywiście zdarzają się sytuacje że jakiś bardziej obciążony serwer będzie nieco bardziej ograniczał prędkość naszego transferu.

Wady i niedogodności

Korzystanie z VPN daje duże możliwości i tylko od nas zależy w jaki sposób je wykorzystamy, warto jednak wiedzieć jakie problemy możemy napotkać, po ponad pół roku codziennego korzystania z NordVPN na łączu mobilnym mogę wskazać chyba wszystkie z nich, zaznaczam jednak że większość z opisanych wad będzie występowała także u każdego innego dostawcy VPN:

1. Stabilność – serwery VPN nie są tak niezawodne jak np. serwery hostingowe i raz na kilkanaście dni – kilka tygodni można spotkać się z niedostępnością któregoś z nich lub też wyraźnym spowolnieniem w transmisji. Jedyne co możemy wówczas sensownego zrobić aby nie czekać na jego naprawę, to połączyć się z nowym serwerem, moim przypadku problem ten zautomatyzowałem za pomocą prostego skryptu w routerze, który w przypadku wykrycia braku połączenia (ping timeout) restartował połączenie openvpn wybierając inny serwer ze zdefiniowanej listy.
2. Problemy z wyszukiwarką Google – zdarzało się, że Google uniemożliwiał mi korzystanie ze swojej wyszukiwarki lub wymagał każdorazowej weryfikacji CAPTCHA przy wyszukiwaniu informacji. Jest to oczywiście konsekwencja współdzielenia adresu IP oraz wykorzystywaniu przez innych użytkowników narzędzi do zautomatyzowanego generowania zapytań do wyszukiwarki. Na szczęście zdarza się to bardzo rzadko a w razie potrzeby oprócz możliwości wybrania innego serwera mamy świetną okazję do przetestowania alternatywnych wyszukiwarek jak Bing, czy DuckDuckGo.
3. Zbanowane adresy IP – spotkałem się kilka razy z sytuacją, że IP któregoś z serwerów wylądowało na czarnej liście u jakiegoś dostawcy e-usługi, uniemożliwiając np. rejestrację na forum, logowanie do banku czy nawet zupełny brak dostępu do całego serwisu. Jedyne co możemy w takim przypadku zrobić to zmienić serwer na inny, lub skontaktować się z administratorem serwisu który dokonał blokady, ci jednak najczęściej nie będą chcieli jej zdjąć wiedząc że IP należy do operatora VPN.
4. Brak pełnej specyfikacji serwera na stronach NordVPN – aby sprawdzić np. na którym serwerze dozwolona jest wymiana plików P2P musimy sprawdzić to w aplikacji dla Windows lub skontaktować się z pomocą techniczną. Jest to po prostu mało wygodne, może w niedalekiej przyszłości takie informacje zostaną dodane na stronę monitorującą serwery.

Koszty i zakup.

Ceny usługi różnią się w zależności od tego za jaki okres z góry zapłacimy, w przypadku płatności miesięcznej płacimy 10,87€ za każdy miesiąc, w przypadku płatności rocznej płacimy 76,33€ czyli miesięczny koszt spada do 6,36€, jeżeli natomiast zapłacimy za cały dwa lata z góry, opłata wyniesie 108,98€, czyli 4,54€ miesięcznie.  Często jednak można znaleźć dodatkowe kody rabatowe, które jeszcze bardziej obniżą cenę zakupu. Obecnie można skorzystać z cyber oferty na stronie nordvpn,
która umożliwia zakup VPN w cenie od 3,17€ miesięcznie przy płatności trzyletniej.  W moim przypadku ostateczna cena była relatywnie jeszcze troszkę mniejsza, a to dzięki dość specyficznemu przeliczaniu kursu ze złotówki na euro i następnie na dolary podczas dokonywania płatności, co ostatecznie jakimś cudem okazało się dla mnie korzystniejsze niż gdyby było to liczone według faktycznego kursu dolara z danego dnia.  Płatności można dokonać m.in. za pomocą Karty, PayPal czy Bitcoin, w moim przypadku był to PayPal.

Czy warto?

Moim zdaniem tak, korzyści jakie daje VPN w dużej mierze się zwracają, a dodatkowo zyskujemy poczucie większej prywatności i bezpieczeństwa podczas korzystania z Internetu. Wszystko jednak zależy od naszych potrzeb i oczekiwań, ja z NordVPN jestem generalnie zadowolony i planuję za kilka miesięcy przedłużyć subskrypcję.